Tôi 38 tuổi, bị đau ở lưng 2
năm nay. Tôi đi khám đã nhiều nơi, có nơi ghi vôi hóa đốt sống, có nơi ghi hư
đĩa đệm. Gần đây nhất tôi đi chụp Xquang phát hiện thấy có gai xương đốt sống.
Xin hỏi tôi bị bệnh gì? Nguyên nhân do đâu?
Nguyễn Quảng Ninh (Yên Bái)
Vôi hóa cột sống là thuật ngữ
dùng để chỉ tình trạng hư cột sống hay thoái hóa cột sống. Nguyên nhân chính
của hư cột sống là quá trình lão hóa và tình trạng chịu tải kéo dài của đĩa
đệm. Đĩa đệm là phần cấu trúc không xương nằm giữa 2 thân đốt sống. Một đĩa đệm
bình thường (khỏe mạnh) có cấu tạo rất hoàn hảo, có khả năng chun giãn, đàn hồi
và đóng vai trò như một bộ phận giảm sóc của cơ thể. Tình trạng thoái hóa có
thể xảy ra ở khớp đốt sống hoặc ở đĩa đệm.
Hư khớp đốt sống: thấy nhiều
ở những người trên 40 tuổi. Đa phần không có biểu hiện đau hoặc hạn chế vận
động. Rất nhiều trường hợp phát hiện trên phim chụp cột sống những hình ảnh của
thoái hóa như gai xương, xơ xương dưới sụn, hẹp khe khớp... nhưng hoàn toàn
không có triệu chứng. Chỉ một số ít biểu hiện đau do gai xương mọc ở những vị
trí gần tổ chức thần kinh gây kích thích đau.
Hư đĩa đệm cột sống là thủ
phạm quan trọng của đau lưng các loại. Trên phim chụp bình thường không đánh
giá được tình trạng hư đĩa đệm mà người ta phải chụp cản quang đĩa đệm mới thấy
được. Có 3 mức độ hư đĩa đệm. Mức độ sớm: đĩa đệm mới căng phồng sau những tác
động mạnh, đột ngột và trái tư thế gây đau thắt lưng cấp; Mức độ trung bình:
gây đau thắt lưng mạn tính, chụp đĩa đệm cản quang có thể thấy đĩa đệm biến
dạng, rạn nứt; Mức độ nặng gây lồi hoặc thoát vị đĩa đệm vào ống sống gây đau
thắt lưng, đau lan xuống hông, thậm chí xuống tận gót chân.
Như vậy, vôi hóa là hiện
tượng lắng đọng canxi ở mép dây chằng bám vào đốt sống, tạo ra hình ảnh gai
xương trên phim chụp Xquang. Nhưng trên lâm sàng, đau lưng có thể do gai xương
(hiếm gặp) và chủ yếu do thoái hóa đĩa đệm vùng lưng và nhiều nguyên nhân
khác.
BS. Trần Hà My